Geboortezorg

In de geboortezorg komt de toegankelijkheid steeds meer onder druk te staan. Er is sprake van een toenemend tekort aan kraamverzorgenden. Verzekeraars en kraamzorgorganisaties hebben eerder dit jaar een convenant getekend om dit aan te pakken en samen de sector toekomstbesteding te maken. Ook zien we lokaal regio’s waar ziekenhuizen moeite hebben met de bemensing tijdens de jaarlijkse piek van bevallingen in de zomer.

Gezien de zorgbrede ontwikkelingen met een toenemende zorgvraag en een kleiner wordend personeelsbestand, zullen deze problemen blijven zich voortzetten. Het is daarom zaak om de geboortezorg anders te organiseren door binnen de regio nauwer samen te werken en zorg waar mogelijk in de eerste lijn te houden.

In het kort

  • De geboortezorg komt steeds meer onder druk te staan, onder andere door personeelstekorten.
  • Het is daarom belangrijk dat de geboortezorg anders wordt georganiseerd; meer samenwerking in de regio en de zorg – waar mogelijk – in de eerste lijn te houden.
  • Daarnaast moet worden ingezet op preventie, om zorg en hogere zorgkosten op de langere termijn te voorkomen.

Om de geboortezorg toegankelijk te houden in de toekomst is het noodzakelijk om deze anders te organiseren: door binnen de regio nauwer samen te werken en zorg waar mogelijk in de eerste lijn te houden.

Anders organiseren van geboortezorg

Het anders organiseren van zorg vraagt om maatwerk. Soms is dit regionale samenwerking door zorgaanbieders en soms is nauwere samenwerking tussen zorgaanbieders en verzekeraars of een gezamenlijke aanpak door zorgverzekeraars nodig. Eerder dit jaar heeft de sector een kwaliteitskader vastgesteld voor de samenwerking binnen een verloskundig samenwerkingsverband. De NZa onderzoekt op het ogenblik hoe de regionale verloskundige samenwerkingsverbanden structureel kunnen worden bekostigd voor hun aanbiederoverstijgende taken. Een goed voorbeeld van een andere organisatie van zorg is de verloskundigenpost die dit jaar is gestart in Schiedam. Deze anderhalvelijnszorg is vergelijkbaar met een huisartsenpost en zorgt ervoor dat vrouwen zoveel mogelijk dicht bij huis kunnen blijven voor zorg in de eerste lijn. Een ander voorbeeld is de gemeenschappelijke aanpak door zorgverzekeraars van de wachtlijsten kraamzorg deze zomer, waardoor de zorg toegankelijk bleef.

- Het aantal cliënten in de geboortezorg is gestegen met 2,0% in 2020 t.o.v. 2019 en daarna gestegen met 3,8% in 2021 t.o.v. 2020 (van 342.800 in 2019 naar 349.500 in 2020 naar 362.900 in 2021).  - De uitgaven in de geboortezorg zijn gestegen van 1,2 miljard in 2019 naar 1,3 miljard in 2020 (dit is een stijging van 3,4%) en daarna gestegen naar 1,4 miljard in 2021 (dit is een stijging van 9,6%).  In 2020 en 2021 is de invloed van de coronapandemie zichtbaar in de cijfers. De stijging/daling is altijd ten opzichte van het jaar ervoor. Deze cijfers bevatten een kleine overschatting vanwege problemen door overgang naar een nieuw datasysteem bij een zorgverzekeraar.  BRON: VEKTIS
Beeld: ©NZa

Duurzame toegankelijkheid kraamzorg

De tekorten in de kraamzorg dit jaar laten het belang van anders organiseren zien. Schaarste in de kraamzorg leidt tot extra werk voor verloskundigen, beperktere mogelijkheden voor thuisbevallingen en druk op de bevallingscapaciteit in het ziekenhuis. Om de kraamzorg goed en toegankelijk te houden hebben Bo Geboortezorg en ZN een convenant getekend. Als onderdeel van het kraamzorgconvenant tussen aanbieders en verzekeraars is afgesproken om de kraamzorg te vernieuwen en toekomstbestendig te maken. Wij hebben daarop de extra toeslagprestatie ‘integrale geboortezorg’ geïntroduceerd. Deze prestatie bestond al voor de verloskundige zorg en maken we nu beschikbaar voor de kraamzorg. Wij blijven samen met de partijen betrokken bij de verdere uitwerking van de langetermijnacties in het convenant. Daarnaast krijgen zorgverzekeraars de mogelijkheid om naast de max-max 10% extra tarief af te spreken met kraamzorgaanbieders. Ook introduceren we per 2024 een tijdelijke toeslagprestatie voor interactieve prenatale groepszorg, waarmee we aansluiten bij het programma Kansrijke start.

Preventie in de geboortezorg

Naast het anders organiseren van de zorg is het zaak om in te zetten op preventie. De NZa heeft dit jaar een eerste stap gemaakt in het actief stimuleren van preventie in de geboortezorg door een toeslag mogelijk te maken voor aanbieders die prenatale zorg in groepsverband aanbieden. Dit is een bewezen effectieve vorm van geboortezorg die op langere termijn hogere zorgkosten kan voorkomen.

Meer lezen?

Lees ook