Bekostiging van zorg in de ggz en fz

Waarom een bekostiging

Dankzij de bekostiging kunnen we nagaan of ons gezamenlijke zorggeld goed besteed wordt. Ook helpt de bekostiging bij het zicht op wachttijden en is het de basis voor afspraken tussen zorgaanbieder en zorgverzekeraar. Het inzicht is ook van groot belang voor de beweging naar passende zorg. 

Een goede bekostiging levert niet te veel administratie op, maar biedt wel de gewenste informatie voor zorgaanbieder, zorgverzekeraar en patiënt. Die balans vinden is altijd de grote uitdaging. 

Zorgpraktijk als basis

Een bekostiging weerspiegelt zoveel mogelijk de zorgpraktijk. Daarom vraagt de NZa zorgaanbieders regelmatig om gegevens over geleverde zorg. Meestal is dat aanleveren verplicht: anders krijgen wij geen representatief beeld. De NZa vraagt daarbij niet om persoonlijke gegevens. Wij moeten weten welke zorg gegeven is, maar we willen niet weten wie die zorg kreeg. Het gaat ons alleen om het grote plaatje. 

Met de tijd mee

De maatschappij, de zorg zelf én onze gezamenlijke normen, waarden en eisen veranderen voortdurend. De bekostiging van zorg beweegt daarin mee. De NZa voert daarom ieder jaar een update van een bekostiging door, met indexering van tarieven. Daarnaast kennen we meerjarige cycli waarin we op basis van kostprijsonderzoeken de tarieven helemaal opnieuw bepalen. En omdat iedere bekostiging vroeg of laat toch weer gaat knellen, ontwikkelen we op de nog langere termijn samen met het zorgveld geheel nieuwe bekostigingen.

Introductie

In de ggz en forensische zorg werken we sinds 2022 met een nieuwe bekostiging: het zorgprestatiemodel. Hiermee zijn veel knelpunten van de oude bekostiging met dbc's opgelost. Hieronder vertellen we meer over hoe we deze bekostiging actueel houden. 

Onderzoek omzet 1e jaar zorgprestatiemodel

Het onderzoeksbureau Gupta Strategists onderzocht voor ons de omzet en productie in 2022. 29 ggz-instellingen hebben vrijwillig aangeleverd. Het onderzoek laat een lichte daling zien die voor een deel terug te voeren is op het zorgprestatiemodel. Andere factoren zijn een toename van no-show en ziekteverzuim en het niet geheel meenemen van prijsindexcijfers.

Verzekeraars en aanbieders maken al afspraken over bijvoorbeeld een transitieprestatie of een hoger percentage van het maximumtarief om een deel van de omzetdaling te dekken. Ook nemen we de inzichten mee in onze kostprijs- en productieonderzoeken.

Wilt u de ontwikkelingen voor uw eigen organisatie berekenen? Gebruik dan het rekensjabloon bij het onderzoek. 

Verbeteren zorgvraagtypering samen met behandelaren

Zorgaanbieders leveren hun data over de HoNOS+-vragenlijst aan bij de NZa. Zorgaanbieders gebruiken deze lijst om de zorgvraag te typeren. Wij gebruiken de gegevens om de zorgvraagtypering verder te ontwikkelen en om beter aan te sluiten bij de wensen van behandelaren. De NZa werkt hiervoor samen in een adviescommissie waarin branche- en beroepsverenigingen vertegenwoordigd zijn. De commissie brengt, onder meer op basis van data-onderzoek van de NZa, advies uit over het zorgvraagtyperingssysteem. Zo kijken we samen naar het eventueel aanpassen van de vragenlijst, de chronische ggz en de huidige zorgvraagtypen. 

Productiviteitsonderzoek over 2022 – basis voor tarieven 2024

2022 was het eerste jaar met het zorgprestatiemodel en de ervaringen zijn nog vers. We onderzoeken ieder jaar samen met belanghebbende partijen of aanpassingen nodig zijn om aansluiting op de praktijk te borgen. Voor 2024 kijken we met name of de productie waarvan we zijn uitgegaan bij de huidige tarieven nog klopt. Ook kijken we opnieuw naar de verhouding tussen diagnostiek en behandeling. Voor dit onderzoek hebben we gegevens van instellingen en vrijgevestigden nodig. Het gaat dan alleen om productie- en fte-gegevens. De gegevensuitvraag loopt van 20 februari tot en met 2 april 2023. Wij informeren de geselecteerde zorgaanbieders begin februari via een officieel informatieverzoek.

Kostprijsonderzoek in 2024 over 2023 – basis voor tarieven 2026

De NZa bereidt een kostenonderzoek voor in de ggz en fz. We willen hiermee actuele en kostendekkende tarieven bepalen die per 2026 ingaan. In de afgelopen jaren is er geïndexeerd, maar waren er ook veranderingen zoals de invoering van het zorgprestatiemodel. Daarom is een nieuw kostenonderzoek nodig. Als wij om uw medewerking vragen, krijgt u hiervan begin 2024 bericht. Wij brengen u nu al op de hoogte omdat de gegevens gaan over 2023. Uw administratie moet namelijk een kostenonderzoek mogelijk maken (zie artikel 3.1 lid 3 in deze regeling), óók als wij u niet om medewerking vragen. De NZa overlegt met brancheorganisaties om te bepalen welke zorgaanbieders verplicht gaan deelnemen. 

Meer weten over dit kostenonderzoek? Lees dan de informatiekaart.

De NZa bereidt ook een kostenonderzoek voor in de langdurige ggz. Zodra wij hierover meer informatie hebben, melden wij dat op de website.

Materiële kosten, personele kosten, kapitaallasten

De indexcijfers zijn gebaseerd op percentages die externe partijen, voornamelijk het Centraal Planbureau, berekent.

• Indexcijfer materiële kosten;
• Indexcijfer personele kosten;
• Indexcijfer kapitaallasten.