Geestelijke gezondheidszorg

In het kort Door stijgende wachtlijsten komt de ggz in het gedrang. Oplossing hiervoor ligt deels in betere samenwerking met het sociaal domein en deels in het Zorgprestatiemodel als nieuwe bekostiging voor de ggz. Breder maatschappelijk wantrouwen naar de overheid omtrent privacy helpt niet om meer inzicht te krijgen in wat er nodig is voor passende zorg in de ggz.

Samenwerking met sociaal domein

In en rond de ggz spelen op dit moment verschillende issues en ontwikkelingen. Wij zien dat de (stijgende) wachtlijsten op dit moment de grootste maatschappelijke onrust veroorzaken omdat die de toegang tot de ggz direct onder druk zetten. Het personeelstekort, het ziekteverzuim en een hoge instroom van patiënten zijn hier belangrijke onderdelen van. Wordt er geen actie ondernomen? Dan krijgen mensen straks niet of te laat de juiste zorg. Dit kan resulteren in een verdere escalatie van de problematiek en ontwrichting van het eigen leven en de maatschappij als geheel.

Om de wachtlijsten te verkorten, is ons advies om de samenwerking tussen de ggz en het sociaal domein te versterken. Er komen op dit moment nog vaak mensen in de ggz terecht waarvan de hulpvraag ook, of soms zelfs beter, behandeld kan worden buiten de ggz. Denk bijvoorbeeld aan de samenwerking met een gemeente om iemands schulden of eenzaamheid te verminderen. Want als iemand met een hulpvraag in het sociaal domein in plaats van in de ggz geholpen kan worden, biedt dat weer ruimte aan andere mensen met een ggz-hulpvraag. Een belangrijke stap die ook bijdraagt aan integrale en domeinoverstijgende zorg is het advies consultatiefunctie sociaal domein.

Meer lezen? Uitvoeringstoets consultatiefunctie ggz voor het sociaal domein.

Zorgplicht zorgverzekeraars

Wij vinden het belangrijk dat zorgverzekeraars in situaties van krapte alle beschikbare kwalitatieve zorg inkopen en proactief handelen voor al hun verzekerden zodat zij voldoen aan hun zorgplicht. Ook voor de verzekerden die de weg naar zorgbemiddeling minder goed weten te vinden. Samen met het ministerie van VWS en de IGJ geven wij invulling aan het prioriteitsbeleid. Zo houden we zorgcapaciteit beschikbaar voor de mensen die dat het hardst nodig hebben in situaties van acute krapte. Zodat als er op korte termijn een niet-oplosbare krapte heerst de zorgverleners in hun beroepsuitoefening gesteund zijn bij het maken van onvermijdelijke prioriteringskeuzes. En de zorgverzekeraar een acceptabele invulling heeft kunnen geven aan zijn zorgplicht.

Meer lezen? Position paper – De rol van de NZa bij het terugdringen van de wachttijden in de ggz.

Zorgprestatiemodel

Sinds vorig jaar is er een nieuwe manier van bekostigen binnen de ggz. Dit Zorgprestatiemodel en de daaraan gekoppelde zorgvraagtypering dragen bij aan het verminderen van de wachttijden. Deze nieuwe manier van bekostigen zet namelijk beter in op gepast gebruik van de zorg. De behandeling van bijvoorbeeld patiënten met complexe problemen wordt met dit systeem gestimuleerd waardoor hun wachttijd korter wordt.

Inzicht in de mate van urgentie van zorg is nodig om wachttijden te verminderen.

Meer inzicht in de mate van urgentie van zorg kan een belangrijke rol spelen in het verminderen van wachttijden en wachtlijsten. Daarom hebben wij als NZa samen met veldpartijen de zorgvraagtypering geïntroduceerd, dat we gezamenlijk verbeteren. Hier zien wij echter wel dat het bredere maatschappelijke wantrouwen naar overheidsinstanties ook bij ons een uitwerking heeft. Met name het privacyvraagstuk is een belangrijk thema en onderwerp van discussie. Terwijl het juist belangrijk is dat wij in gesprek blijven met zorgaanbieders, verzekeraars en patiënten (via brancheverenigingen) om samen te werken aan passende zorg voor de mensen die de zorg ook echt nodig hebben. Denk aan mensen met complexe problematiek. Veranderingen binnen de ggz zijn nodig om deze mensen altijd snel te kunnen helpen. De toegankelijkheid van de ggz wordt bovendien vergroot door bijvoorbeeld het aantal consulten in de laagcomplexe ggz duidelijker af te bakenen of door meer in te zetten op een beroepenmix. Om dit soort veranderingen te realiseren, is het belangrijk om het bekostigingsmodel van de ggz te kunnen aanpassen. De discussie over privacy in de zorg is zeker belangrijk maar mag de toegankelijkheid van de ggz niet in de weg staan.

Meer lezen? Informatiekaart informatiestromen in het zorgprestatiemodel en privacy.

Lees ook

• Voorwoord
• Zet gezondheid centraal
• Passende zorg in tijden van schaarste
• Sectoren in beeld