Het moet voor mensen duidelijk zijn welke zorg wel of niet is verzekerd en daarmee wat de vergoeding van zorg is. Nog te vaak worden patiënten/cliënten geconfronteerd met onverwachte bijbetalingen voor ontvangen zorg. Voor het maken van een goede zorgkeuze is informatie van zowel de zorgverzekeraar als de zorgaanbieder onmisbaar. Op deze pagina gaan we in op de informatieverstrekking van zorgaanbieders. Wilt u meer weten over de informatie die zorgverzekeraars moeten verstrekken, bekijk onze themapagina Contractering.
Nieuwe regels per 1 september 2024
Per 1 september 2024 gelden nieuwe regels voor de informatieverstrekking en geldt de nieuwe Regeling transparantie zorgaanbieders. Voortaan moeten zorgaanbieders die geen contract hebben, patiënten/cliënten vooraf actief en aantoonbaar informeren dat zij op het punt staan gebruik te maken van niet-gecontracteerde zorg en dat dit gevolgen heeft voor hun vergoeding. Tot 1 september 2024 blijft de huidige Regeling transparantie zorgaanbieders van kracht.
Ons toezicht
Wij houden toezicht op de uitvoering van de regels. Daarbij hanteren we als uitgangspunt (zie ook het document Uitgangspunten voor bruikbare zorginformatie voor consumenten) dat informatie die patiënten/clienten nodig hebben voor een goede keuze:
Heeft u het vermoeden dat er sprake is van onjuiste of onvolledig informatieverstrekking, dan kunt u dat melden via ons meldpunt.
Algemene vragen over informatieverstrekking
Volgens artikel 4, vijfde lid, van de Regeling transparantie zorgaanbieders (TH/NR-028) moet de zorgaanbieder de patiënt informeren over eventuele eigen betalingen. Als de patiënt (een deel van) de kosten van de zorg zelf moet betalen, dan is belangrijk dat de zorgaanbieder de patiënt informeert om welke kosten het gaat en (voor zover mogelijk) hoe hoog deze kosten zijn. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om kosten van onverzekerde zorg, en kosten die de patiënt eerst zelf betaalt en vervolgens declareert bij zijn zorgverzekeraar. Te denken valt ook aan de situatie dat de zorgaanbieder geen contract heeft met de zorgverzekeraar. In dat geval moet de zorgaanbieder de patiënt hierover informeren en aangeven dat de patiënt mogelijk een deel van de zorg zelf moet betalen, of slechts een beperkte vergoeding krijgt.
De informatieverplichting van de zorgaanbieder strekt niet zover dat hij exact moet aangeven welk deel van de kosten een patiënt gezien zijn polis zelf moet betalen. De zorgaanbieder hoeft niet de voorwaarden van alle polissen te kennen. De informatieverplichting heeft wel betrekking op:
of geboden zorg onder de aanspraak van de Zorgverzekeringswet (Zvw) of de Wet langdurige zorg (Wlz) valt (artikel 4, vierde lid, regeling TH/NR-028);
of daarvoor een eigen bijdrage geldt (artikel 11, derde lid, Zvw of artikel 3.2.5 Wlz);
of met de zorgverzekeraar van de patiënt wel of geen contract is gesloten. Dit volgt uit de eigen administratie/informatie van de patiënt.
Het is vervolgens aan de patiënt zelf om te weten wat voor polis hij heeft, en welke voorwaarden voor vergoedingen daarin precies gesteld worden. Dat kan hij ook navragen bij zijn zorgverzekeraar.
In de Regeling transparantie zorgaanbieders (TH/NR-028) staat beschreven dat informeren mondeling, digitaal, schriftelijk of op enige andere wijze kan gebeuren. Het staat een zorgaanbieder dus vrij om te kiezen op welke manier hij de patiënt informeert. Dit betekent dat de zorgaanbieder de informatie bijvoorbeeld per telefoon of via een ander medium mag verstrekken, zolang de zorgaanbieder kan aantonen dat de informatie is verstrekt en de patiënt (tijdig) heeft bereikt.
Dit is casusafhankelijk. De meest duidelijke overtreding vindt plaats als een zorgaanbieder stelt dat zorg volledig zal worden vergoed vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw), terwijl dit niet het geval is. Bijvoorbeeld omdat de zorg niet tot het verzekerde pakket behoort, of omdat er een wettelijke eigen bijdrage geldt die door de zorgaanbieder niet is vermeldt.
De patiënt heeft ook een eigen verantwoordelijk om zichzelf goed te informeren. In de Regeling transparantie zorgaanbieders (TH/NR-028) staat dit toegelicht. Zo mag worden verwacht dat hij weet (of kan opzoeken) bij welke zorgverzekeraar hij verzekerd is en welk soort verzekeringspolis hij heeft afgesloten.
Zorgaanbieders moeten patiënten objectief en zakelijk informeren over de contractstatus. Dat is van belang voor de patiënt om een weloverwogen keuze te maken. Dit moet gebeuren zonder daarmee die keuze te sturen. Zorgsturing is namelijk niet toegestaan. Meer over het onderwerp zorgsturing vindt u verder op deze webpagina.
Dit heeft te maken met de onderhandelingspositie voor beide partijen. Een harde contrateringsdeadline zou tot gevolg kunnen hebben dat een zorgverzekeraar tegen die deadline zorgaanbieders met hogere dan reële vergoedingen over de streep zou moeten trekken om een contract te tekenen, enkel omdat hij anders niet tijdig voldoende heeft gecontracteerd om aan zijn wettelijke zorgplicht te kunnen voldoen.
Bij zowel de zorgaanbieder als de zorgverzekeraar ligt een verantwoordelijkheid, die niet afgeschoven kan worden op één partij. Dit is in het belang van de verzekerde. In de polis en op de website moet wel duidelijk vermeld staan met welke zorgaanbieder er afspraken zijn, en hoe hoog de vergoeding is als de patiënt toch naar een andere zorgaanbieder gaat. Concreet betekent dit dat de zorgverzekeraars inzichtelijk moeten maken met welke zorgaanbieder er op dat moment al een contract is afgesloten en met welke dus (nog) niet.
