In Nederland kunnen we ieder jaar kiezen voor een zorgverzekering die bij onze persoonlijke situatie past. Dat is een belangrijk uitgangspunt van ons zorgverzekeringstelsel. Wij zien toe op het contracteerproces en een goede werking van de zorgverzekeringsmarkt. We monitoren belangrijke trends en ontwikkelingen en zien dat het kiezen voor een polis niet eenvoudig is. Zorgverzekeraars hebben de belangrijke maatschappelijke rol om dit proces te vereenvoudigen. Ook de politiek kan hieraan bijdragen, namelijk door te onderzoeken of een aanvullend verbod op keuzerestricties in de basispolis voor de toegang tot aanvullende pakketten wenselijk is.

Ontwikkelingen op de zorgverzekeringsmarkt

Het is belangrijk dat zorgverzekeraars en zorgaanbieders een soepel contracteerproces doorlopen, zodat consumenten tijdig weten waar ze aan toe zijn. Het afgelopen contracteerseizoen (2024) zagen we dat het contracteerproces vlotter verliep dan voorgaande jaren. Ook boden zorgverzekeraars duidelijkere informatie over de status van de contractering. Dit helpt de consument bij het maken van een weloverwogen keuze voor een nieuwe polis. Wij blijven inzetten op tijdige contractering door waar nodig onze regels en de Handvatten Contractering en Transparantie gecontracteerde zorg aan te passen. Daarvoor hebben we begin 2025 een evaluatie uitgezet. De uitkomsten hiervan gebruiken we om waar nodig aanscherpingen en verduidelijkingen aan te brengen in de regels en richtlijnen.

Zet het consumentenbelang voorop

We zien ook dat keuzes van zorgverzekeraars niet altijd in het belang van de consument zijn. Al jaren blijkt dat het voor de consument moeilijk is om een voor een passende zorgpolis te kiezen. Uit ons gezamenlijke onderzoek met ACM in 2024 kwam dit ook naar voren. Als mensen geen weloverwogen keuze kunnen maken voor een polis, kan dit leiden tot onnodige of onverwachte kosten. Bijvoorbeeld omdat er een goedkoper alternatief bestaat of door bijbetalingen bij ongecontracteerde zorg. In onze informatiekaart zorgverzekeringen constateren wij dat zorgverzekeraars een aantal keuzes maken die niet in het algemeen consumentenbelang zijn en die de solidariteit en transparantie van de polismarkt aantasten. Als toezichthouder zijn wij hier kritisch op. Zo zagen we in het overstapseizoen van 2024 dat het polisaanbod nog steeds te weinig onderscheidend is. Daarnaast blijven zorgverzekeraars hun aanvullende verzekeringen koppelen aan de basisverzekering. Zo maken zij de toegang tot de aanvullende verzekering afhankelijk van welke basisverzekering de verzekerde heeft. Hierdoor zijn consumenten soms onnodig duurder uit. Ook zagen we dat sommige zorgverzekeraars de premies van hun aanvullende verzekeringen later bekendmaakten dan die van de basisverzekeringen.

"We zien dat keuzes van zorgverzekeraars niet altijd in het belang van de consument zijn."

Tot slot zien we al 3 jaar een premiestijging die grotendeels wordt veroorzaakt door een aanzienlijke stijging van de zorgkosten. Meer informatie over ontwikkelingen op de polismarkt is terug te vinden in onze informatiekaarten Zorgverzekeringen 2024 en Zorgverzekeringen 2025.

Vereenvoudig het keuzeproces

Het kiezen voor een polis is niet eenvoudig. Er komt veel informatie op mensen af, het is niet altijd duidelijk wat de keuzemogelijkheden zijn en niet iedereen beschikt over dezelfde kennis en vaardigheden. Wij vinden het belangrijk dat hier oog voor is in het zorgverzekeringsaanbod en de informatievoorziening eromheen. Zorgverzekeraars hebben een belangrijke maatschappelijke rol voor hun verzekerden, onder andere omdat zij de zorg voor hun verzekerden inkopen. We zouden graag zien dat zorgverzekeraars hun maatschappelijke taak beter oppakken en meer doen om consumenten te helpen een weloverwogen keuze te maken. Hier zijn nog de nodige stappen in te zetten. Het is aan zorgverzekeraars om:

  • tijdig duidelijke informatie aan te bieden;
  • aanvullende verzekeringen niet te koppelen aan bepaalde basisverzekeringen;
  • tot een overzichtelijk polisaanbod te komen waar echt uit te kiezen valt.

Een aanvullend verbod op keuzerestricties in de basispolis voor de toegang tot aanvullende pakketten lijkt ons wenselijk. Wij kijken naar de politiek om de mogelijkheden hiervoor te onderzoeken.

Meer lezen

Terug naar de overzichtspagina