Voor patiënten met COPD, een longziekte waarbij de longen zijn beschadigd, is de aanspraak per 2025 verruimd. Door deze aanpassing kunnen we onderzoeken of we de beweging naar passende fysio- en oefentherapeutische zorg kunnen stimuleren met andere vormen van bekostiging. De toegankelijkheid van de eerstelijnszorg staat onder toenemende druk. Paramedische zorgverleners spelen een belangrijke rol in de transitie naar passende zorg. Zij kunnen onder andere de sterk groeiende zorgvraag in de eerste lijn opvangen. Hiermee kan in sommige gevallen de vaak duurdere tweedelijnszorg voorkomen worden. Met ons onderzoek naar de paramedische zorgmarkten en een bekostigingsexperiment, bieden wij de politiek de mogelijkheid om besluiten te nemen op basis van feiten en een goede analyse.

Ontwikkelingen paramedische zorg

Zorginstituut Nederland (ZIN) heeft in 2025 een advies uitgebracht over uitbreiding van de aanspraak op eerstelijns fysio- en oefentherapie. Hierin adviseren zij het ministerie van VWS om de aanspraak nu niet aan te passen, onder andere omdat een breed gedragen kwaliteitskader voor fysio- en oefentherapie ontbreekt. Wij maken ons zorgen over wat dit betekent voor de ontwikkeling naar passende zorg. De beperkte aanspraak in de fysio- en oefentherapie belemmert op dit moment namelijk de sectoroverstijgende organisatie en bekostiging van (integrale) zorg. Dit maakt het voor de eerste- en tweedelijnszorg moeilijker om de beweging te maken naar passende zorg via integrale bekostiging. Daarbij maakt de beperkte vergoeding van fysio- en oefentherapie deze zorg financieel minder toegankelijk voor mensen met een chronische aandoening. Hierdoor is er een kans dat patiënten deze zorg mijden of uitstellen, of kiezen voor een duurdere vorm van zorg die wel vergoed wordt.

Voor patiënten met COPD is de aanspraak per 2025 verruimd. Door deze aanpassing kunnen we onderzoeken of we de beweging naar passende fysio- en oefentherapeutische zorg kunnen stimuleren met andere vormen van bekostiging. Op dit moment werken we samen met verschillende partijen aan een bekostigingsexperiment in de vorm van bundelbekostiging. Bij bundelbekostiging wordt een totaalpakket aan fysio- en oefentherapeutische zorg voor een bepaalde diagnose, behandeling of (deel) van een zorgtraject bekostigd. Voor patiënten kan dit leiden tot meer passende zorg, relevante gezondheidswinst en beter functioneren. Voor zorgaanbieders biedt deze vorm van bekostiging de ruimte om de zorg anders te organiseren. Zij kunnen meer maatwerk bieden en de zorg beter afstemmen met de patiënt en andere zorgverleners. Ook hebben zij meer ruimte voor innovatie en mogelijk meer werkplezier.

"Bundelbekostiging kan leiden tot meer passende zorg en biedt zorgaanbieders de ruimte om de zorg anders te organiseren."

Functioneren paramedische zorgmarkten

In de paramedische zorgsectoren gelden vrije tarieven. Dat betekent dat wij deze tarieven niet reguleren. Het is aan de zorgaanbieders en zorgverzekeraars om samen tot prijsafspraken te komen.
Naar aanleiding van signalen binnen de paramedische sector (hoge uitstroomcijfers in de fysiotherapie, lange wachtlijsten in de logopedie, onvrede over de hoogte van vergoedingen en onvrede over het contracteerproces) en de motie van Kamerlid Krul, doen we onderzoek naar het functioneren van de paramedische zorgmarkten. In dit onderzoek kijken we naar de sectoren fysiotherapie, logopedie, ergotherapie, oefentherapie en diëtetiek. We kijken onder andere naar de relatie tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars, de arbeidsmarktdynamiek en financiële prikkels. In het bijzonder kijken we of de toegankelijkheid van zorg nu en in de toekomst geborgd wordt.

We zijn gestart met de fysiotherapeutische zorgmarkt. In onze tussenrapportage stellen wij dat er op de korte termijn geen toegankelijkheidsproblemen in de fysiotherapie zichtbaar zijn. Als het gaat om ontwikkelingen die wijzen op toegankelijkheidsrisico’s op de (middel)lange termijn, laat de tussenrapportage een gemengd beeld zien. De eindrapportage van het onderzoek naar de fysiotherapeutische zorgmarkt publiceren we eind 2025. Hierin nemen we minimumtarieven mee als een van de mogelijk interventies. In onze analyse besteden we nadrukkelijk aandacht aan proportionaliteit, uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en risico’s van het gekozen instrumentarium. Dit doen we omdat de inzet van minimumtarieven een ingrijpend beleidsinstrument is met verstrekkende gevolgen. In het eerste kwartaal van 2026 starten wij met het onderzoek naar de andere paramedische zorgsectoren.

Rol paramedie bij de transitie naar passende zorg

We verwachten dat de paramedische zorg een rol kan spelen in de transitie naar passende zorg. Het doel van paramedische zorg is vaak niet het genezen van de patiënt, maar het helpen van de patiënt bij het dagelijks functioneren en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Patiënten kunnen deze zorg vaak dichtbij huis krijgen. Paramedici werken bijvoorbeeld samen met de patiënt aan het verbeteren van de mobiliteit, zelfredzaamheid, communicatie of voeding. Hiermee kan paramedische zorg bijdragen aan het voorkomen en verergeren van gezondheidsproblemen. Om de rol van paramedische zorg in de transitie van passende zorg beter te onderbouwen, doen we onderzoek naar de paramedische zorgmarkten. Daarnaast kijken we met ons bekostigingsexperiment hoe we de zorg anders kunnen organiseren. De uitkomsten van ons onderzoek en het experiment rondom bundelbekostiging bieden de politiek de mogelijkheid om besluiten te nemen op basis van feiten en een goede analyse.

Meer lezen

Terug naar de overzichtspagina