Door een tekort aan personeel komt de toegankelijkheid van de mondzorg verder onder druk te staan. Daarnaast is zorgmijding nog steeds een serieus probleem in de mondzorg. Om de toegankelijkheid van de mondzorg te borgen, hebben wij onderzocht of de tarieven in de mondzorg nog passend zijn. Verder is het belangrijk dat de politiek de adviezen opvolgt van het Capaciteitsorgaan als het gaat om het aantal opleidingsplaatsen voor tandartsen en mondhygiënisten.

Ontwikkelingen in de mondzorg

Al langere tijd zijn er zorgen over een tekort aan personeel in de mondzorg. Hierdoor komt de toegankelijkheid van de mondzorg onder druk te staan. In sommige regio’s ligt de druk hoger dan in andere. We verwachten niet dat deze druk de komende jaren gaat afnemen. Voor 2030 gaat ongeveer 20% van de huidige tandartsen met pensioen. Daartegenover stromen er jaarlijks 260 nieuwe tandartsen in, terwijl het Capaciteitsorgaan een jaarlijkse instroom van 375 tandartsen adviseert. Door vergrijzing is er bovendien een toenemende vraag naar mondzorg. Er zijn nog geen signalen dat patiënten op grote schaal lang moeten wachten voordat ze bij de tandarts terecht kunnen.

Daarnaast is zorgmijding nog steeds een serieus probleem in de mondzorg. Uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat ongeveer 23% van de volwassenen een tandartsbezoek uitstelt vanwege de kosten. Vooral in huishoudens met een lagere welvaart komt dit vaak voor. Dat baart ons zorgen. Ook omdat zorgmijding bij ouders kan leiden tot zorgmijding bij kinderen. De kans hierop is groter als ouders niet weten dat mondzorg onder de 18 wel wordt vergoed uit de basisverzekering.

"Zorgmijding bij ouders kan leiden tot zorgmijding bij kinderen."

Aanpak mijding van mondzorg vanwege de kosten

In 2024 en 2025 hebben wij onderzocht of de tarieven in de mondzorg nog passend zijn. Per 1 januari 2026 dalen de maximumtarieven voor tandheelkunde met -1,12% en die voor orthodontie met -11,18%. Deze daling in kosten maakt de mondzorg financieel toegankelijker. Daarnaast zijn er verschillende initiatieven van zorgverzekeraars, gemeenten en (individuele) zorgaanbieders die een bezoek aan de tandarts financieel toegankelijker maken voor mensen met een smalle beurs.

Op initiatief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is daarnaast een traject gestart om ervoor zorgen dat meer kinderen van jonge leeftijd naar de tandarts gaan. Bijvoorbeeld door mondzorgcoaches in te zetten in de jeugdgezondheidszorg (consultatiebureau en schoolarts). Deze mondzorgcoaches kunnen:

  • ouders erop wijzen dat mondzorg voor kinderen tot 18 jaar verzekerd wordt uit de basisverzekering en dat zij hiervoor geen eigen risico betalen;
  • ouders informatie geven over het belang van mondverzorging bij jonge kinderen en ze helpen om de mondgezondheid van hun kind op orde te brengen en houden;
  • ouders helpen om hun kind in te schrijven bij een tandartspraktijk en mee te nemen naar afspraken.

We zijn met veldpartijen in gesprek over hoe dit eruit gaat zien en hoe we dit gaan bekostigen.

Borging toegankelijkheid mondzorg

Tussen 2019 en 2021 hebben we samen met het veld 7 ambities geformuleerd voor de mondzorg. Eén van die ambities is dat de toegankelijkheid van de mondzorg op lange termijn geborgd moet zijn. Dat vraagt om inzet van beroepsverenigingen, cliënten- en patiëntenorganisaties, zorgverzekeraars en van ons. Maar het vraagt ook om inzet vanuit het ministerie van VWS en de politiek.

Het tekort aan personeel in de sector hangt namelijk niet alleen samen met de vergrijzing in Nederland. De afgelopen jaren zijn er structureel minder tandartsen opgeleid dan het Capaciteitsorgaan adviseert. Het is belangrijk dat de politiek de adviezen opvolgt van het Capaciteitsorgaan als het gaat om het aantal opleidingsplaatsen voor tandartsen en mondhygiënisten. Dit kan een grote bijdrage leveren aan het oplossen van het personeelstekort in de mondzorg.

Op de hoogte blijven?

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws rondom de mondzorg? Meld u dan nu aan voor onze nieuwsbrief mondzorg.

Meer lezen

Terug naar de overzichtspagina