De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft de Nederlandse Zorgautoriteit gevraagd te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de acute verloskunde op korte termijn te bekostigen via een vast budget. In haar Uitvoeringsadvies budgetbekostiging acute verloskunde concludeert de NZa dat deze vorm van bekostiging geen maatschappelijke meerwaarde heeft voor de acute verloskundige zorg in het ziekenhuis. Sterker nog, we zien zelfs risico’s voor de toegang tot zorg en de samenwerking in de sector. Ook is het niet uitvoerbaar omdat zorgaanbieders aangeven geen onderscheid te kunnen maken tussen acute verloskundige zorg en gewone verloskundige zorg.
Beeld: © ISK
Risico voor toegankelijkheid
Een budgetbekostiging is geen oplossing voor de schaarste aan zorgpersoneel of andere middelen. De NZa ziet zelfs risico's voor de toegang tot acute verloskunde bij invoering van deze vorm van financiering. Vanwege personeelstekorten in de geboortezorg is er momenteel sprake van tijdelijke volmeldingen van ziekenhuizen waardoor bevallingen moeten uitwijken naar andere ziekenhuizen. Budgetbekostiging biedt geen zekerheid dat locaties voor acute verloskunde niet zullen sluiten.
Impact op samenwerking
Het effect van budgetbekostiging op de samenwerking in de sector is zeer beperkt of kan zelfs negatief zijn. In sommige regio’s wordt bijvoorbeeld samengewerkt in een Integrale Geboortezorg Organisatie. Hier is sprake van een tarief waarbij zorgverleners de zorg voor een zwangere vrouw van zwangerschap tot geboorte gezamenlijk organiseren. Wanneer het ziekenhuis in deze keten een vast bedrag krijgt voor hun aandeel in de zorg, is het minder goed mogelijk om de zorg gezamenlijk te organiseren. Daarnaast kan dit leiden tot een scheve machtsverdeling. In de verloskunde is er dan ook geen enkele partij die voorstander is van een andere manier van bekostigen.
Oplossen problemen in de sector
De gehele keten van geboortezorg staat onder druk door een tekort aan obstetrie- en gynaecologieverpleegkundigen, neonatologie-verpleegkundigen en kraamverzorgenden. Dit wordt versterkt door een veranderende zorgvraag en veranderd zorgaanbod. Voor oplossingen zal naar de gehele zorgketen gekeken moeten worden, van zwangerschap tot bevalling. Het begint met het verkrijgen van meer inzicht in de beschikbaarheid van de (acute) verloskunde. Het is de verantwoordelijkheid van verzekeraars om dit inzicht te hebben. Hiermee kan een beeld worden gevormd van welke afdelingen (acute) verloskunde nodig zijn voor een landelijk dekkend netwerk. Daarnaast verwachten we dat alle geboortezorgpartijen, vertegenwoordigd in de Landelijke Tafel Integrale Geboortezorg, spoedig met oplossingsrichtingen komen om de zorg beter te organiseren. Belangrijk is dat daarbij rekening gehouden wordt met de kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid van de geboortezorg.