Verdubbeling artrosepatiënten in 2050 vraagt om andere keuzes
Artrose neemt door vergrijzing snel toe en wordt in 2050 de meest voorkomende aandoening in Nederland. Met 3 miljoen mensen is dit bijna een verdubbeling van 2022. Dit vraagt veel van onder andere huisartsen, fysiotherapeuten en medisch specialisten. Om de zorg toegankelijk te houden zijn andere keuzes nodig. Behandelen volgens stepped care biedt daarvoor een oplossing, maar de invoering blijft ver achter. Dat blijkt uit de analyse van ReumaNederland en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) over de landelijke en regionale organisatie van artrosezorg én stepped care.
Met deze analyse geeft de NZa de sector inzicht en handvatten om de beweging naar meer stepped care in de praktijk te versnellen. De komende maanden gaan we hierover in gesprek met alle partijen die een belangrijke rol hebben in de passende organisatie van artrosezorg.
Invoering stepped care blijft ver achter
Volgens de stepped care-benadering hoort iemand met knie- of heupartrose eerst een conservatieve behandeling met onder andere fysiotherapie te krijgen, voordat diegene naar een medisch specialist wordt verwezen of een operatie krijgt. Deze benadering wordt omarmd door zowel patiënten als zorgverleners en zorgverzekeraars. Dat blijkt uit de verschillende richtlijnen van zorgverleners en gesprekken met zorgverzekeraars, branchevertegenwoordigers en ReumaNederland. Toch wordt het in de praktijk nog steeds te beperkt ingezet. Hoewel uit onze cijfers blijkt dat de afgelopen 10 jaar wel steeds meer mensen fysiotherapie kregen voor artrose, is deze stijging minder dan je zou verwachten bij de snel groeiende groep patiënten. Ondanks het in 2019 afgesproken doel door betrokken partijen van 75% kreeg in 2023 slechts 41% fysiotherapie voorafgaand aan het plaatsen van een heup- of knieprothese. En waar onder koplopers 95% is afgesproken, kreeg slechts 30% van de mensen fysiotherapie voordat zij naar een orthopedisch chirurg gingen.
Regionale verschillen
Uit onze analyse blijkt daarnaast dat het per regio verschilt of mensen fysiotherapie krijgen voordat zij de orthopedisch chirurg bezoeken of voor het plaatsen van een prothese. Zo is de kans dat iemand met knieartrose fysiotherapie krijgt voor het plaatsen van een prothese in Doetinchem of Zwolle 2 keer zo groot als in Heereveen, Emmen of Tiel. Het bespreken van deze verschillen door betrokken partijen én komen tot concrete vervolgacties voor meer stepped care is een belangrijke stap in het verbeteren van de organisatie van artrosezorg.
De juiste zorg op de juiste plek
Stepped care is een bewezen effectieve benadering. Het begint met de minst invasieve en meest toegankelijke behandeling voor de patiënt. Dit zijn niet-chirurgische behandelingen zoals educatie, fysio- en oefentherapie en leefstijlaanpassingen. Pas als deze behandelingen niet effectief blijken, wordt er (zo laat mogelijk) overgegaan op intensievere behandelingen zoals een prothese. Patiënten krijgen hierdoor de juiste zorg op de juiste plek, wat resulteert in minder onnodige verwijzingen en minder druk op de medische zorg.
Over de NZa
De NZa bewaakt de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg voor alle inwoners van Nederland. We zijn ervan overtuigd dat tijdige toegang tot goede zorg niet afhankelijk mag zijn van iemands portemonnee. Een solidair zorgstelsel is daarbij het uitgangspunt. Wij zijn opgericht om in te grijpen als dat uitgangspunt in gevaar komt. Dat doen wij als beleidsmaker, toezichthouder en kennispartner. Zo maken wij regels voor passende bekostiging en contractering in de zorg. Houden we toezicht op zorgaanbieders, zorgverzekeraars, zorgkantoren en het CAK. En adviseren we gevraagd en ongevraagd het zorgveld vanuit onze onafhankelijke positie als kennishouder. Dit doen wij bijvoorbeeld aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en andere partijen op basis van onze zorgvuldige analyses en onderzoeken.