Zorgplicht wordt nageleefd bij gedwongen opnamen
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) onderzocht of zorgkantoren en zorgverzekeraars hun zorgplicht nakomen voor mensen die met spoed onvrijwillig worden opgenomen in een zorginstelling. De opname van deze mensen moet binnen 24 uur worden geregeld en duurt maximaal 3 dagen. Er zijn landelijke afspraken gemaakt voor deze crisiszorg en de NZa concludeert dat zorgkantoren en zorgverzekeraars voldoende regie nemen om deze zorg goed te organiseren en daarmee voldoen aan hun zorgplicht.
Tijdige en passende zorg
Het gaat om mensen die een crisismaatregel (CM) of een inbewaringstelling (IBS) krijgen opgelegd omdat zij een gevaar vormen voor zichzelf of hun omgeving. De burgemeester van de gemeente waar de spoedsituatie zich voordoet, geeft toestemming voor de gedwongen opname. Uit het onderzoek blijkt dat de vraag naar crisisplekken de afgelopen 5 jaar zeer stabiel is en dat er voldoende crisisplekken beschikbaar zijn. Burgemeesters, zorgaanbieders, zorgverzekeraars en zorgkantoren geven aan dat het vrijwel altijd lukt om mensen tijdig op te nemen op een passende plek.
Zorgkantoren en zorgverzekeraars voldoen aan hun zorgplicht
De groep mensen die deze zorg nodig heeft, is onderdeel van de cliëntengroep die gebruikmaakt van de reguliere crisiszorg en de reguliere acute geestelijke gezondheidszorg (ggz). Wanneer de maatregel afloopt, stromen mensen door naar een plek in een regulier verpleeghuis of ggz-instelling. Ook hier ziet de NZa dat zorgkantoren en zorgverzekeraars mensen over het algemeen tijdig helpen aan passende zorg en dat er aan de zorgplicht wordt voldaan. Mensen die verstandelijke gehandicaptenzorg in combinatie met ggz nodig hebben, stromen niet altijd tijdig door naar een passende, reguliere zorgplek. Dit hebben wij vorig jaar geconstateerd. De zorgkantoren zijn nog bezig met de opvolging van de verbeterpunten, om deze reden is deze cliëntengroep niet in dit onderzoek opgenomen.
Themaonderzoeken knelpunten in de zorg
De NZa doet in het kader van de betaalbaarheid en toegankelijkheid van zorg regelmatig themaonderzoeken naar knelpunten. Eerder gaven zorgkantoren in hun uitvoeringsverslagen aan dat zij tijdige zorg voor mensen met een IBS niet altijd konden garanderen. Dit was voor de NZa aanleiding om bij de vier grootste verzekeringsconcerns na te gaan in hoeverre de zorgplicht wordt nageleefd voor deze specifieke cliëntengroep. We zien dat de uitdagingen voor deze groep cliënten goed zijn opgepakt. Tijdens ons onderzoek hebben we schriftelijke informatie opgevraagd, zijn we op controlebezoeken geweest en hebben we gezamenlijke bijeenkomsten gehouden. Deze informatie hebben we verwerkt in een beoordelingskader om tot een oordeel te komen. Daarnaast spraken wij met zorgkantoren, zorgverzekeraars, zorgaanbieders, een aantal burgemeesters en de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd.