Een integere en professionele bedrijfsvoering is van groot belang voor de continuïteit van zorg en rechtmatige besteding van zorggeld. De overheid stelt daarom eisen aan het bestuur, de financiële administratie en de bedrijfsvoering van zorgaanbieders die zorg bieden vanuit de Zorgverzekeringswet of de Wet langdurige zorg.

Op 1 januari 2022 traden de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) en de Aanpassingswet Wet toetreding zorgaanbieders (Awtza) in werking. Deze wetten hebben tot doel:
- het bevorderen van bewustzijn over de regelgeving voor zorgverlening en over de verantwoordelijkheden van zorgaanbieders (niet alleen zorginstellingen);
- het verbeteren van het toezicht door de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de NZa.
Meer weten over de Wtza? Bekijk dan deze brochure.
Nieuwe taken voor de NZa
De Awtza regelt aspecten die voortkomen uit de invoering van de Wtza. De Awtza regelt ook dat de NZa er een aantal toezichttaken bij krijgt. Vanaf 1 januari 2022 houdt de NZa toezicht op volgende 4 taken:
- Transparantie van de financiële bedrijfsvoering;
- Het verbod op winstoogmerk;
- De aanlevering van de jaarverantwoording;
- De voorwaarden voor het aantrekken van derivaten.
Hoe houdt de NZa toezicht op deze taken?
De NZa houdt datagedreven en risicogestuurd toezicht. Door databronnen zoals de maatschappelijke jaarverantwoordingen krijgt de NZa zicht op risico’s op het gebied van integere en professionele bedrijfsvoering. Daarnaast kan de NZa in actie komen als wij een melding hebben ontvangen. Waar nodig doen wij vervolgens verdiepend onderzoek naar aard en oorzaak van de geconstateerde overtreding.
De NZa handhaaft ook als dat nodig is, bijvoorbeeld met een last onder dwangsom. Bij zeer ernstige overtredingen kunnen wij een bestuurlijke boete opleggen of het CIBG vragen de vergunning van een zorgaanbieder in te trekken. Per 1 januari 2022 is een overtreding op het gebied van de transparante financiële bedrijfsvoering of jaarverantwoording bovendien een economisch delict. In dat geval kan de NZa met het OM overleggen of het delict via het strafrecht moet worden aangepakt.
Openbaarmaking jaarverantwoording
Vanaf 2022 houdt de NZa toezicht op de aanlevering van de jaarverantwoording. Zorgaanbieders moeten de jaarverantwoording over boekjaar 2022 vóór 1 juni 2023 openbaar maken*). Uitstel aanvragen is niet meer mogelijk, dit kon tot en met 31 maart 2023. Verzoeken tot uitstel kunnen wij niet meer in behandeling nemen.
De NZa controleert na 1 juni 2023 of u de jaarverantwoording openbaar gemaakt heeft. Als dit niet zo is, nemen wij contact met u op. U kunt dan uw zienswijze geven. De NZa beoordeelt uw zienswijze en bepaalt daarna of er een sanctie moet volgen.
*) Voor veel zorgaanbieders die dit jaar voor het eerst een jaarverantwoording openbaar maken, geldt een aangepaste uiterste aanleverdatum. Zij mogen hun jaarverantwoording uiterlijk op 30 december 2023 aanleveren. Het CIBG publiceerde hierover een nieuwsbericht.
Speciale handreikingen en webinar
Voor veel zorgaanbieders is de openbare jaarverantwoording nieuw. Om de aanlevering gemakkelijker te maken, heeft de NZa samen met AAG speciale handreikingen ontwikkeld. Hierin vertellen we welke gegevens u precies aanlevert en hoe u deze gegevens gemakkelijk kunt achterhalen. Er zijn handreikingen voor verschillende rechtsvormen:
- Handreiking jaarverantwoording middelgrote en grote rechtspersoon
- Handreiking jaarverantwoording abortuskliniek
- Handreiking jaarverantwoording eenmanszaak
- Handreiking jaarverantwoording kleine rechtspersoon
- Handreiking jaarverantwoording personenvennootschap
In webinars op 16 februari en 30 maart nemen we u bovendien live mee in de verantwoording.
Nieuwe beleidsregel
Met de ingang van de Wtza geldt vanaf boekjaar 2022 een nieuwe beleidsregel handhaving openbaarmaking jaarverantwoording. Ons toezicht op de openbaarmaking staat hierin beschreven.
Meer informatie en contact
U vindt meer informatie over de jaarverantwoording op www.jaarverantwoordingzorg.nl. Heeft u nog vragen, kijk dan eens bij het overzicht van vragen en antwoorden. Staat uw vraag er niet tussen dan kunt u contact opnemen met het CIBG.
Als u een vraag heeft over de handhaving door de NZa, dan kunt u deze stellen in een e-mail aan info@nza.nl. Vermeld in het onderwerp ‘Jaarverantwoording 2022’ en het KvK-nummer van uw organisatie. Als u al een brief van ons heeft ontvangen, vermeld dan het kenmerk van deze brief als onderwerp.